Bir önceki listenin gördüğü ilgiden çok memnunum. (O liste için burayı tıklayınız) Yeni 25'lik liste aşağıda meraklısını bekliyor, bir kitabı olsun keşfetmenize vesile olursam ne mutlu. Bir sonraki liste edebi eserleri içerecek.

26. Bir Matematikçinin Savunması – Godfrey Harold Hardy: Adı savunma, “apoloji” koyulmuş, ancak aslında bir sonuca varmayan bir kitap. Hardy’nin de iddiası yok zaten, bunu dile getiriyor. Fakat tam olarak bu yüzden güzel bir kitap; Ramanujan’ın öyküsüyle paralel biçimde en saf ve soyut haliyle matematiğin zevkini anlatıyor. Gerçek bir matematikçinin zihni nasıl çalışır, bunu anlamak istiyorsanız okuyun. Akıcılık: 7 İlginçlik: 7 Derinlik: 7

27. Cehennemden Geliyorum – Hüseyin Pala: İlginç bir propaganda romanı. Ülkemizde Kelebek adıyla meşhur kaçış öyküsü, yazarın bir başka kaçış öyküsünü konu alan romanı okumasıyla, kaçışından tam 36 sene geçmişken kaleme alınmış. Cehennemden Geliyorum da yazar Kelebek romanını okuyunca, kaçıştan tam 36 yıl sonra yazılmış. Yazarın direkt söylemediği ama ima ettiğine göre komünist propagandaya kanarak Rusya’ya kaçan bir Türk’ün, orada “Hanya’yı Konya’yı” anlayarak yurda geri kaçışını konu alıyor. Kitabın adı, Sovyet Rusya’ya nasıl bakıldığını özetliyor; muhtemelen anti-komünist mücadelede işlev kazanmış bir propaganda romanı. Edebi eserler için ayrı bir liste yapacağım, o yüzden roman, şiir gibi türlerdeki kitapları buraya almıyorum ama, bu kitabı roman zaviyesiyle değil, propaganda ürünü zaviyesinden değerlendiriniz. Akıcılık: 9 İlginçlik: 9 Derinlik: 3

28. Classical Myth – Barry Powell: Batı edebiyatının ekseriyetle beslendiği bağlam “klasik” denen Greko-Romen mitolojisidir. Hatta buna dair birkaç yazı yazmıştım: Shakespeare’de İngiliz’i ve İngilizliği çok az görürsünüz, ancak ondan Poe’ya birçok edibin eserlerinde çokça Klasik Mitoloji göndermeleri vardır. Batı edebiyatından haz almak istiyorsanız, onların kültürel arkaplanını anlamada oldukça faydalı olacak, ününü hak eden bir eser. Akıcılık: 8 İlginçlik: 9 Derinlik: 8

29. Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları – Ahmet Taşağıl: Taşağıl Hoca’nın başucu eseri. Tarih Kurumu’ndan çıkan halinin düzenlemesi berbattı ama Bilge Kültür’den çıkan halinin şekli de düzelmiş. Kitabın adı alanını özetliyor, tarih meraklısının okuması gerekiyor. Akıcılık: 6 İlginçlik: 7 Derinlik: 7

30. Darwin’s Dangerous Idea – Daniel Dennett: Evrim, doğal seçilim, en uygunun hayatta kalışı… Evrim nedir, düşünce sistematiğimize nasıl bir ufuk açmıştır, evrim gerçeğini irdeleyen evrim teorisini nasıl anlamalıyız sorularına hem derin ve nitelikli, hem de kolayca anlaşılır cevaplar veriyor. Türkçesi vardı yanılmıyorsam, ancak benim notum İngilizcesine göre, çevirmen nasıl iş çıkarmıştır bilemem. Akıcılık: 9 İlginçlik: 10 Derinlik: 9

31. De Re Militari - Publius Flavius Vegetius Renatus: Çok güzel bir İngilizce çevirisini bulmuştum, vaktiyle İngiliz Kralı’na sunulmak üzere İngiliz subayı John Clarke tarafından çevrilmiş. Çok hafif bir arkaik havası vardı, matbu metinde s harfleri f’ye benzer tuhaf şekilde yazılıyordu… Kitabı buraya koymamın nedeni,  kolayca ve bedava bu kitaba ulaşabilmemin moralimi bozmasıydı. Türk tarihinin önemli eserlerine bu kadar kolay ulaşabilir miyiz? Kitap Roma askeri sistemini anlatıyor, çok “detay” bir alan ama meraklısı için doyurucu olacaktır. Roma’nın son dönemlerinde askeriye reformu gerekince Vegetius kalemi alıp eski işleyen sistemin özelliklerini ayrıntılarıyla yazmış. Akıcılık: 6 İlginçlik: 5 Derinlik: 6

32. Diplomasi – Henry Kissinger: Kissinger’ın anı-fikir kırması bu kitabı bir şaheser. Hem diplomasinin nasıl “yürüdüğü”ne dair bilgiler veriyor, hem de kendi tecrübelerini, liderlerle görüşmelerini, şahsi izlenimlerini paylaşıyor. Dünyanın politik işleyişini anlamak isteyenlerin mutlaka okuması gereken hacimlice bir kitap. Akıcılık: 7 İlginçlik: 8 Derinlik: 8

33. Divan Şiiri Antolojisi – Halil Erdoğan Cengiz: Elimde sihirli bir değnek olsa, sanırım Türk gençliğinin divan edebiyatını sevmesi için kullanırdım. H. E. Cengiz’in bu kitabı, bu edebiyat çağımızın ürünlerinden haz almak için gerekli altyapıyı oluşturmamı sağlamıştı. Ortaokulda okumuştum, hem işin teknik tarafına dair güzel örnekleri, hem seçkilerinin kalitesi ile o zamandan bu aşkı kalbime yerleştirmişti. Divan edebiyatının inceliklerine, mazmunlarına, muzipliklerine hakim olarak en kudretli şairleri okuyup kendinizden geçmek istiyorsanız, bağlama aşina olmak için başlamanız gereken kitap bu derim. Akıcılık: 7 İlginçlik: 9 Derinlik: 7

34. Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities, and Software – Steven Johnson: Bilinçle ilgili ilk partide bir kitap önermiştim, bu daha ileri düzey bir okuma. Emergence teorisi ışığında bilincin nasıl oluştuğunu-evrimleşebileceğini şahane ve oldukça edebi biçimde irdeliyor. Karınca merakım bulaştırmıştı beni bu işe, sonra ufkum çok daha ötesine geçti. Akıcılık: 10 İlginçlik: 10 Derinlik: 10

35. Freemasonry – Kirk MacNulty: Masonluk, önceki öneri listemde değindiğim üzere ilgimi çekiyor. Ancak bu ilgi çekişi kabalaya yahut ezoterizme merakımdan değil: Bu mistik yapıların, tarikatlerin, cemaatlerin oluşma ve kabullenilme süreçlerinde insanoğlunu anlamamız için önemli veriler görüyorum. MacNulty’nin kitabı bir masonun elinden çıkma ve bu konuda gördüğüm kadarıyla en oturaklı ve objektife yakın bilgileri paylaşıyor. Akıcılık: 7 İlginçlik: 8 Derinlik: 8

36. Gödel, Escher, Bach – Douglas Hofstadter: Sibernetik ve emergence; iki kelime. Oldukça sıkıcı gibi gelen bu iki alana dair, zihnin ve makinelerin karmaşık yapısını anlatan, bunu yaparken sanattan, edebiyattan beslenen muhteşem bir şaheser. Akıcılık: 9 İlginçlik: 10 Derinlik. 10

37. Görme Biçimleri – John Berger: Bir iletişimci olarak benim için insanların görsel, işitsel ve metin mesajları nasıl algıladıkları elbette mesleki bir sorgu konusu. Ancak sürekli reklama, etkiye, propagandaya maruz kalan insanın kendisini hiç değilse giriş seviyesinde eğitmesi gerektiğini düşünürüm. Görme Biçimleri bu açıdan güzel bir girizgah olabilir. Akıcılık: 6 İlginçlik: 7 Derinlik: 7

38. Göstergebilim İlkeleri – Roland Barthes: Göstergebilim benim için iletişim eğitimimin bir parçasıydı ama, artık milliyetçilik araştırmalarımın bir parçası. Kültüre dair ne varsa birer göstergedir ve göstergebilimi, “gösterge” kavramını iyi anlarsanız, Dawkins’in “mim”lerinden E. T. Hall’un sosyal uzantılarına birçok konsepti kafanızda bununla birleştirebilirsiniz. Akıcılık: 6 İlginçlik: 8 Derinlik: 9

39. Kötülüğün Sıradanlığı – Hannah Arendt: Arendt bir Nazi subayının yargılanışından hareketle insanoğlunun günlük yaşamında, sıradan maskesinin arkasında kötülüğe meyyal bir potansiyel taşıdığını işliyor. İçeriğinden de öte, sadece başlığı bir terime dönüşmüş durumda. Akıcılık: 7 İlginçlik: 7 Derinlik: 8

40. Kültür Kodu – Clotaire Rapaille: Hafif bir kitap, ancak bakış açısı benim için ilginçti. Reklam metin ve tasarımları ile farklı kültürlerin kendilerine has özellikleri arasında var olan – olması gereken ilişkiyi konu alıyor. Akıcılık: 9 İlginçlik: 8 Derinlik: 5

41. Larousse Semboller Sözlüğü – Gardin & Olorenshaw: Aslında hafif bir kitap, çoğu yerinde burun kıvırdım. Ancak birçok sembolü derlemiş olması, hiç değilse tasnif ve liste işlevi görüyor, derli toplu bir listenin elinizde olması konu üzerinde çalışırken bir fikir verebiliyor. Akıcılık: 5 İlginçlik: 7 Derinlik: 6

42. Medieval Europe – Chris Wickham: Ortaçağ’ı ve Avrupa’nın geçmişini anlamak isteyenler için birebir. Roma’nın çöküşünden bu yana Avrupa’yı şekillendiren gelişmeleri, olayları, dönüşümleri bir hikaye tadında anlatıyor. Akıcılık: 7 İlginçlik: 8 Derinlik: 8

43. Milliyetçiliğe Bakmak – Ernest Gellner: İskender Öksüz’ün alıntıladığı bir pasajdan sonra okumaya karar vermiştim. Milliyetçiliğin olumlu ve olumsuz yanlarının örneklerle incelendiği bir kitap; ancak yazarın eleştirileri dahi sanki bizi milliyetçi yapacak güzel veriler barındırıyor. Atatürk Türkiyesi’ne dair tespitleri ayrıca ilginç. Akıcılık: 7 İlginçlik: 8 Derinlik: 8

44. Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar – Cevdet Türkay: Oturup okunacak bir kitap değil, ancak bir başvuru kaynağı. Başbakanlık arşivi belgelerinden 15 yılda derlenmiş. Faruk Sümer ve Yusuf Halaçoğlu’nun çalışmaları ile kombinleyiniz. Akıcılık: 1 İlginçlik: 5 Derinlik: 7

45. Popüler Kültür ve Yüksek Kültür – Herbert J. Gans: Popüler kültür nedir, kitle kültürü nedir, entelektüelin, okur yazarın beslendiği yüksek kültür nedir? Bunları kafanızda oturtmak ve birbirleriyle ilişkilerini anlamak istiyorsanız, Gans’tan okumalısınız. Ayrıca Amerika’yı anlamak için de önemli bir eser. Akıcılık: 6 İlginçlik: 7 Derinlik: 8

46. Sibernetik – Ayhan Songar: Allah’ın var olduğunu bilimsel olarak ispatlamaya çalışan saçmasapan bir kitapçık serisinin içinde bir inci. Bu küçücük risale, sibernetik düşünmenin kapılarını aralamıştı benim için, ta çocukluğumda. Meraklısına genel kültürünü arttırmak için mutlaka tavsiye ederim. Akıcılık: 8 İlginçlik: 9 Derinlik: 7

47. Şecere-i Terakime – Ebulgazi Bahadır Han: Çok kıymetli bir eser, zira Oğuzların yaşayışı, inançları ve sosyal yapılarına ışık tutuyor. Yok olmakta olan Oğuzname geleneğinin yüksek kültüre ilk aksi. Oğuzların diğer Türk gruplarıyla akrabalıklarını mitolojilerinde nasıl işlediklerine dair bölüm enfes. Akıcılık: 6 İlginçlik: 8 Derinlik: 6

48. Türk İmgesi – Charles Sabatos: Türkiye’de yaşayan bir yabancı öğretim görevlisinin, Orta Avrupa edebiyatı ve kültüründe Türklerin olumlu olumsuz imajını etraflıca irdelediği eseri. Avrupa Türkleri nasıl görüyordu sorusunun cevabını veriyor, bugün nasıl göründüğümüzü anlamak için de oldukça önemli. Akıcılık: 7 İlginçlik: 9 Derinlik: 8

49. Türk Tarihinde Meseleler – Hüseyin Nihal Atsız: Atsız’ın makalelerinden derlenen bu kitap, tarih metodu geliştirmek isteyen herkes için başlangıç eseri olmalı. Atsız’ın ideolojisinden daha önemli bir şey varsa, Türk tarihini nasıl okumamız gerektiğine dair getirdiği önerilerdir. Akıcılık: 8 İlginçlik: 8 Derinlik: 7

50. Türkçenin Sırları – Nihad Sami Banarlı: Bilgi yanlışları varsa da, Banarlı’nın bu eseri özellikle gençler tarafından okunmalı. Türkçe zevki edinmek, dilin inceliklerini keşfetmek için çok güzel bir eser. Akıcılık: 8 İlginçlik: 8 Derinlik: 7

M. Bahadırhan Dinçaslan

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.